Nieuwe luchtwasser filtert stikstof uit stallen en zet die om in waardevolle meststof

01/08/2024 10:46

Op de proefboerderij van KU Leuven heeft het onderzoeksteam van professor Martens een nieuwe luchtwasser geïnstalleerd. De lucht uit de stallen op de boerderij vloeit via een luchtkoker naar de installatie die de schadelijke stoffen neutraliseert. Zo wordt de stikstofuitstoot omgezet naar ammoniumnitraat dat kan gebruikt worden ter vervanging van kunstmest. Deze nieuwe installatie is een belangrijke stap in het oplossen van de stikstofproblematiek in ons land.

Luchtwassers die vermijden dat schadelijk ammoniak uit veestallen in onze omgeving terecht komen, bestaan al langer en vormen een belangrijke schakel in de stikstofproblematiek. Helaas worden er bij de huidige luchtwassers veel water en chemicaliën verbruikt en gaan ook waardevolle nutriënten verloren. De nieuwe luchtwasser op TRANSfarm, de proefboerderij van KU Leuven, is een systeem waar de ammoniak uit de stallen wordt geneutraliseerd tot ammoniumnitraat, dat onder de vorm van meststof opnieuw in de landbouw kan ingezet worden. Bovendien worden alle nodige chemicaliën ter plaatse gemaakt uit de lucht en groene elektriciteit met behulp van een plasmareactor, ontworpen in samenwerking met professor Annemie Bogaerts van de Universiteit Antwerpen.

Duurzame cyclus

“Stikstof in de vorm van ammoniak is een belangrijk agendapunt voor de toekomst van onze veeteelt”, vertelt professor bio-ingenieurswetenschappen Johan Martens. “Met onze wasser kunnen we zo’n 95% van de ammoniakuitstoot in een gesloten stal – zoals bijvoorbeeld een kippen- of varkensstal - neutraliseren. Voor een boer met 1000 varkens komt dat jaarlijks neer op zo’n 2375 kg schadelijk ammoniak.” Bovendien is het eindproduct na de wassing ammoniumnitraat, dat op zijn beurt kan gebruikt worden in de productie van waardevolle mest voor akkerbouw. “Op dit moment wordt kunstmest gemaakt uit aardgas, een productieproces waarbij veel CO₂ vrijkomt. We winnen dus op vlak van duurzaamheid op twee fronten”, zegt postdoctoraal onderzoeker Lander Hollevoet.

Bliksem in een buisje

Voor de ontwikkeling van de luchtwasser deed de onderzoeksgroep beroep op de expertise van professor Bogaerts van de Universiteit Antwerpen. “Dankzij haar expertise werkt de nieuwe luchtwasser met een plasmareactor”, legt Hollevoet uit. “Dankzij de plasmareactor hoeven we geen chemicaliën meer te kopen en op te slaan. We kunnen namelijk onze eigen chemicaliën maken uit zonne-energie en het stikstof- en zuurstofgas in de lucht.”

Laatste stap voor commercialisatie

De luchtwasser op TRANSfarm is het laatste testproject voor commercialisatie. “Met deze installatie willen we de data verzamelen die vereist is om de nodige certificaten en erkenning aan te vragen”, aldus Martens. “We hopen in de loop van 2025 de eerste installatie op de markt te kunnen brengen.”

Voor de ontwikkeling van de technologie en proefopstelling kon het project rekenen op de steun van 1 miljoen euro van de Vlaamse Overheid. “Via innovatie kunnen we de stikstofuitstoot van onze Vlaamse landbouwsector verder verlagen. De circulaire meststof die op het einde van de cyclus wordt geproduceerd, kan ook door de landbouwer gebruikt worden zodat de economische rendabiliteit van deze investering zinvoller wordt. Het is belangrijk dat we dit nu op grotere ‘piloot’ schaal kunnen testen, zodat we dit sneller breed kunnen uitrollen”, besluit minister van Landbouw Jo Brouns.

Meer over het luchtwasser project

Wil je meer weten over dit project? Lees dan het interview in ons Kennismakers magazine.

Lees het interview