Skip to content
Login E-loket
Inzichten Lymfeklier Autofagie

Een cruciale rol voor lymfeklier autofagie bij immuuntherapie

01/08/2024 13:33

Lymfeklieren en immuuntherapie

Onze lymfeklieren hebben een essentiële functie in het immuunsysteem. Immuuncellen worden naar de lymfeklieren getransporteerd via het lymfestelsel, dat een hoofdcomponent is van ons vasculaire systeem. Lymfatische vaten verzamelen een vloeistof genaamd lymfe uit de weefsels en transporteren dit naar de lymfeklieren en van daaruit terug naar de bloedbaan. Als het lymfevocht bacteriën of virussen bevat, komen de B- en T-cellen in de lymfeklier in actie. Ze komen in de bloedbaan terecht en gaan naar de plaats van infectie om de indringers te bestrijden. Met andere woorden, lymfeklieren fungeren als ‘opslageenheid’ voor immuuncellen, die het binnenkomende lymfevocht afspeuren naar ziekteverwekkers. 

Niet alleen bij bacteriële of virale infecties vormen de lymfeklieren een cruciale stap in de immuunrespons; hetzelfde geldt voor kanker. Voordat ze bijvoorbeeld via de bloedbaan naar de tumor reizen, worden T-cellen geactiveerd in zogenaamde ‘tumordrainerende lymfeklieren’. Recent onderzoek heeft aangetoond dat de lymfeklieren een cruciale rol spelen tijdens immuuncheckpoint-blokkadetherapie – een vorm van immuuntherapie die de ‘remmen’ van het immuunsysteem wegneemt, zodat het zich kan richten op kankers die zich proberen te verbergen voor immuundetectie. 

Kan dit inzicht in de rol van lymfeklieren ons helpen de immuuntherapie te verbeteren? 

Uit nieuw onderzoek van dr. Diede Houbaert van het team van prof. Patrizia Agostinis (VIB-KU Leuven Centrum voor Kankerbiologie) blijkt dat het antwoord ‘ja’ is. 

Door de (lymfeklier)wand

Zodra de T-cellen klaar zijn, moeten ze de lymfeklier verlaten om de tumor te vinden. Door intravitale beeldvorming van de lymfeklieren te combineren om de in- en uitgang van T-cellen te monitoren, samen met het laboratorium van prof. Colinda Scheele (VIB-KU Leuven Centrum voor Kankerbiologie) en door gebruik te maken van single-cell sequencing van endotheelcellen langs de lymfevaten, ontdekten de onderzoekers dat het autofagiegen ATG5 een sleutelrol speelt bij de positionering van immuuncellen in de lymfeklier en hun uitgang. Experimenten met genverwijdering toonden aan dat het blokkeren van autofagie in de lymfevaten van muizen de immuuncellen in de lymfeknoop ‘opsluit’. De onderzoekers vonden dat het blokkeren van autofagie in de lymfevaten door het lipidenmetabolisme te veranderen de intensiteit van het lipidensignaal SP1 verhoogt, dat fungeert als een signaal om ter plaatse te blijven voor lymfocyten. Dit verhindert op zijn beurt de recirculatie van geactiveerde immuuncellen van de lymfeklieren naar de bloedbaan. Belangrijk is dat de studie met behulp van verschillende kankermodellen ook aantoonde dat de afwezigheid van autofagie in de lymfevaten van de lymfeklieren de migratie van geprimede T-cellen naar tumorplaatsen belemmert, wat de werkzaamheid van immuuncontrolepuntblokkadetherapie negatief beïnvloedt. 

Meer informatie

Dit onderzoek werd gefinancierd door Fonds Wetenschappelijk Onderzoek – Vlaanderen (FWO), het EOS Programma en Stichting Tegen Kanker.